Architectuur

“Hij kon dan nog wel zeggen: “ik vind het niet mooi”, maar die uitspraak zou ons even koud laten als die van den patiënt dat hij zijn drankje niet lust. Bij den dokter durft hij immers ook niet weg te blijven. Deze architectuurwetenschap zou wel natuurlijke historie, maar vooral geen kunsthistorie mogen omvatten en geen boetseren, geen ornamentenleer geen architectonische vormleer, geen decoratieve kunst.”

Jan DuikerArchitect

Ontwerp

In 1924 werd opdracht gegeven aan Duiker, Bijvoet en Wiebenga, voor het ontwerpen van gebouwen voor de arbeid- en nazorgkolonie. Het sanatoriumcomplex bestaat uit een hoofdgebouw en twee paviljoens. In het hoofdgebouw bevonden zich de onderzoeks- en operatieruimten, en de ruimte die diende voor collectief samenzijn zoals de eetzaal en evenementenzaal. De paviljoens bevatten een conversatiezaal en vleugels met individuele patiëntenkamers. Lees meer

Nieuwe Bouwen

Er is gekozen voor de architectuur van het Nieuwe Bouwen in gladde en gemakkelijk te reinigen materialen: beton, glas en staal. Er is zo min mogelijk materiaal gebruikt, waardoor het gebouw een minimaal betonskelet heeft met maximale openheid. Dit zorgt voor een open sfeer, waardoor het gebouw lijkt te zweven. Daarnaast komt er veel licht binnen, wat een positieve werking had op de bewoners. U ervaart letterlijk licht en lucht terwijl u ernaar kijkt. Niet voor niets is Zonnestraal een beroemd voorbeeld van het nieuwe bouwen.

Pioniers

Jan Duiker (1890-1935), architect, studeerde bouwkunde in Delft. In 1916 richtte hij samen met Bernard Bijvoet een architectenbureau op. In 1924 kregen zij de opdracht om een ontwerp te maken voor sanatorium Zonnestraal. Duiker was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de architectuurstroming het Nieuwe Bouwen in Nederland.

Bernard Bijvoet (1889-1979), architect, studeerde bouwkunde in Delft. Begin jaren twintig werkte hij samen met Jan Duiker aan de eerste ontwerpen voor Zonnestraal. In 1925 vertrok hij naar Parijs om met Franse architecten samen te werken waardoor de samenwerking met Jan Duiker verwaterde. Na het overlijden van Duiker zette Bijvoet de werkzaamheden voor Zonnestraal tot in de jaren vijftig voort.

Jan Gerko Wiebenga (1886-1974), civiel-ingenieur, studeerde in Delft en werkte regelmatig als technisch adviseur voor de architecten Duiker en Bijvoet. Wiebenga wordt vanwege een aantal innovatieve constructies in gewapend beton als een van de pionier van het Nieuwe Bouwen beschouwd.

Opening Zonnestraal

10 juni 1928
Zonnestraal werving
Zonnestraal vanuit het bos